Eén van de bekendste functies van vitamine D is het lichaam helpen bij het opnemen van calcium en fosfor. Dit maakt vitamine D een zeer cruciale voedingsstof als het gaat om de gezondheid van je botten en spieren. Hoewel deze functie alleen al genoeg is om de zonneschijnvitamine onmisbaar te maken, geloven deskundigen dat vitamine D een aantal bijzonder belangrijke extra voordelen voor het bottenstelsel heeft, waardoor het nog veel meer bijdraagt aan je algehele gezondheid.
Er zijn echter veel mythes rondom deze ongelooflijke voedingsstof, die je lichaam al zelf kan aanmaken als je je huid blootstelt aan zonlicht. In dit artikel gaan we een aantal mythes rond vitamine D ontkrachten en belangrijke feiten en gezondheidsvoordelen van deze vet-oplossende vitamine, die technisch gezien geen vitamine maar een hormoon is, benadrukken.
Fabel: Blootstelling aan de zon is de beste manier om vitamine D binnen te krijgen.
Het is waar dat je lichaam vitamine D aanmaakt wanneer je je huid blootstelt aan zonlicht. Meer specifiek reageren de UVB-stralen van het zonlicht met (een vorm van) cholesterol aanwezig in huidlagen en zetten dit om in pre-vitamine D3. Deze vorm komt in de bloedbaan terecht en gaat naar de lever en andere weefsels, en uiteindelijk naar de nieren, waar het wordt omgezet in calcitriol - een actieve vorm van vitamine D3 die je lichaam nu kan gebruiken om verschillende functies uit te voeren, waaronder calciumopname.
Idealiter kun je bijna alle vitamine D die je nodig hebt aanmaken door een paar keer per week 15-20 minuten in de zon te gaan. Maar dit proces is afhankelijk van veel factoren, zoals waar je woont, de kleur van je huid, het seizoen, de luchtkwaliteit, bewolking en het tijdstip van de dag waarop je naar buiten gaat om aan de zon te worden blootgesteld.
Belangrijke dingen om te onthouden:
Het zijn de UVB-stralen die de vitamine D-synthese in de huid op gang brengen.
Mensen die dicht bij de evenaar wonen, kunnen het hele jaar door vitamine D aanmaken met zonnestralen. Maar de dingen veranderen naarmate je verder van de evenaar komt.
De ozonlaag absorbeert een groot deel van de UVB-stralen op hogere breedtegraden. Dus als je op een breedtegraad boven 37 graden noorderbreedte of onder 37 graden zuiderbreedte van de evenaar woont, maakt je huid in de winter slechts een onbeduidende hoeveelheid vitamine D3 aan uit het zonlicht. Dit komt omdat er minder UVB de aarde bereikt. En als je verder naar het noorden en zuiden woont (bijvoorbeeld in Noorwegen of Finland), kun je ongeveer 6 maanden per jaar geen vitamine D3 aanmaken via zonlicht.
Het tijdstip van de dag heeft invloed op je vermogen om je eigen vitamine D aan te maken. UVB-stralen zijn niet sterk in de vroege ochtend en late middag. Deze stralen zijn het sterkst rond het midden van de dag. Je weet dat je voldoende vitamine D aanmaakt als je schaduw korter is dan je werkelijke lengte.
Huidskleur speelt ook een belangrijke rol. Mensen met een donkere huidskleur moeten meer tijd in de zon doorbrengen dan mensen met een lichtere huidskleur om dezelfde hoeveelheid vitamine D aan te maken. Melanine, een pigment dat onze huid zijn kleur geeft, werkt als een natuurlijke zonnefilter en houdt sommige UVB-stralen tegen.
De hoeveelheid huid die je blootstelt maakt ook uit. Mensen die vanwege hun culturele of religieuze overtuiging volledige kleding moeten dragen en mensen die binnenshuis werken of trainen, zullen dus waarschijnlijk geen vitamine D kunnen aanmaken via zonlicht.
Of je nu alleen supplementen neemt of een combinatie van voeding, supplementen en verstandige blootstelling aan de zon gebruikt om je vitamine D binnen te krijgen, je lichaam verwerkt het allemaal op dezelfde manier. Maar blootstelling aan de zon brengt zijn eigen risico's met zich mee, want dezelfde UVB-stralen die de vitamine D-synthese veroorzaken, veroorzaken ook huidkanker.
Andere factoren waardoor je een risico loopt op een vitamine D tekort zijn leeftijd, obesitas, lever- of nieraandoeningen, gewichtsverliesoperaties, coeliakie, de ziekte van Crohn en langdurig gebruik van bepaalde medicijnen zoals anti-convulsiva en cholesterolverlagende medicijnen (statines).
"Je lichaam kan voldoende hoeveelheden vitamine D aanmaken als je je huid drie tot vier keer per week en onder de juiste omstandigheden ongeveer 15-20 minuten blootstelt aan zonlicht. Factoren zoals de breedtegraad, huidskleur, het seizoen en het tijdstip van de dag kunnen van grote invloed zijn op de hoeveelheid vitamine D die je kunt aanmaken door blootstelling aan zonlicht. Aan de andere kant kan langdurige blootstelling aan zonlicht je risico op huidkanker vergroten."
Fabel: je kunt voldoende vitamine D uit voedsel halen
Vette vis (tonijn, makreel en sardines), eierdooiers, runderlever en paddenstoelen zijn een goede bron van vitamine D. Goede oude levertraan en verrijkte voedingsmiddelen zoals melk, ontbijtgranen en sinaasappelsap bevatten ook enige hoeveelheden vitamine D. Maar het is niet mogelijk om alleen via voeding aan je dagelijkse vitamine D-behoefte te voldoen.
"Vitamine D zit in heel weinig voedingsmiddelen, zoals vette vis, eigeel en runderlever. Maar je moet elke dag veel van deze voedingsmiddelen consumeren om de hoeveelheid vitamine D binnen te krijgen die je nodig hebt."
Fabel: je kunt vitamine D krijgen als je bij een glazen raam zit
Als je denkt dat je je vitamine D-status verbetert door thuis of in je auto te genieten van warme zonnestralen die door een glazen raam naar binnen schijnen, denk dan nog maar eens na.
Je lichaam maakt vitamine D aan wanneer UVB-stralen je huidlagen binnendringen en reageren met chemische stoffen in je huid. Glas en plexiglas blokkeren alle UVB-stralen die je nodig hebt om de vitamine D-synthese in de huid op gang te brengen.
Aan de andere kant kan binnen zitten bij een glazen raam een tegenovergesteld effect hebben. Glas kan UVA-stralen niet filteren, waardoor je bruin en verbrand kunt worden. Langdurige blootstelling aan UVA-stralen kan ook huidkanker veroorzaken.
"Je kunt je vitamine D-niveaus niet verbeteren met zonlicht door een glazen raam, omdat het UVB-stralen blokkeert die je specifiek nodig hebt om de vitamine D-productie in de huid op gang te brengen."
Feit: Je hebt magnesium nodig om vitamine D volledig te benutten.
Je hebt vitamine D nodig om calcium op te nemen, maar wist je dat je ook een gezonde magnesiumspiegel nodig hebt om vitamine D te gebruiken en op te nemen die je binnenkrijgt uit de zon, voedsel of supplementen? Je lichaam heeft magnesium nodig om vitamine D om te zetten in de actieve vorm calcitriol. Magnesium werkt ook als een essentiële co-factor en activeert enzymen die nodig zijn voor de vitamine D stofwisseling in de lever en nieren. [1]
Magnesium speelt ook een directe rol bij het behoud van gezonde en integere botten. Uit een onderzoek uit 2017 bleek dat een laag magnesiumgehalte het risico op breuken bij oudere mannen verhoogde. [2]
Als je een magnesiumtekort hebt, zal het innemen van hoge doses vitamine D je geen goed doen. Het is zelfs zo dat het innemen van grote hoeveelheden vitamine D gevolgen heeft voor de magnesiumvoorraden, omdat je lichaam het mineraal zal onttrekken aan weefsels zoals spieren en botten. Dit kan je magnesiumtekort verergeren, met symptomen als spierkrampen, migraine, onregelmatige hartslag en pijn in je botten tot gevolg.
"Je kunt geen gebruik maken van vitamine D als je magnesiumspiegels te laag zijn. Magnesium helpt het lichaam om vitamine D op te nemen en te benutten. Het nemen van hoge doses vitamine D kan je gezondheid schaden als je een magnesiumtekort hebt."
Feit: Vitamine D zorgt voor gezonde botten en spieren
Vitamine D helpt het lichaam bij de opname van calcium en fosfor uit het darmkanaal, waardoor botten en spieren gezond en sterk blijven. Een laag vitamine D-niveau veroorzaakt een laag calciumgehalte en verminderde botmineralisatie. Dit kan leiden tot osteoporose (zwakke en broze botten) en een verhoogd risico op botbreuken.
Ernstig en langdurig vitamine D-tekort kan rachitis (verweking van botten, vorming van dijbenen en pijn in de botten) bij kinderen en osteomalacie (zachte en zwakke botten die gemakkelijk kunnen breken) bij volwassenen veroorzaken. Laten we eens kijken hoe het werkt. De meeste weefsels in je lichaam bevatten vitamine D-receptoren. Bijvoorbeeld je darmen, hersenen, bloedvaten, spieren prostaat, hersenen en endocriene klieren zoals de schildklier, hebben allemaal vitamine D receptoren.
Welnu, vitamine D hecht zich aan deze receptoren en stimuleert ze om genen aan (en uit) te zetten die verschillende eiwitten en enzymen maken. Je lichaam gebruikt deze eiwitten om belangrijke functies uit te voeren, zoals calciumopname en het bestrijden van ziektekiemen.
In de darm binden deze receptoren zich aan Vitamine D en zetten genen aan die eiwitten maken die nodig zijn om calcium op te nemen. Vitamine D blokkeert ook de afscheiding van bijschildklierhormoon, dat calcium aan de botten onttrekt en in het bloed brengt.
"Vitamine D helpt het lichaam om calcium uit het voedsel en supplementen op te nemen en speelt zo een belangrijke rol bij de gezondheid van botten en spieren."
Feit: Vitamine D ondersteunt een gezond immuunsysteem
Gegevens uit opkomende onderzoeken geven aan dat je gezonde vitamine D-niveaus nodig hebt om je immuunfunctie op peil te houden en auto-immuniteit te voorkomen. Je immuuncellen bevatten, net als de meeste andere cellen in het lichaam, Vitamine D-receptoren. Immuuncellen hebben ook enzymen die nodig zijn voor de productie van Vitamine D3.
Vitamine D stimuleert de aanmaak van antimicrobiële eiwitten in het lichaam. Deze eiwitten bestrijden bacteriën, virussen en schimmels en versterken de aangeboren of natuurlijke immuniteit van het lichaam. Vitamine D beïnvloedt immuuncellen ook op een manier die auto-immuunverstoringen voorkomt. Het vermindert ontstekingen door de productie van ontstekingsbevorderende cytokinen te reguleren. Bij auto-immuunziekten komen er bij een verkeerde afstelling van immuuncellen ontstekingsbevorderende chemische stoffen vrij die cytokinen worden genoemd. Deze signaalmoleculen roepen andere immuuncellen op en activeren ze, wat leidt tot meer en meer ontstekingen en schade.
Het is gebleken dat mensen met auto-immuunziekten zoals multiple sclerose, Hashimoto's Thyreoïditis, reumatoïde artritis, psoriasis, inflammatoire darmziekten, coeliakie en de ziekte van Crohn lage vitamine D3-spiegels hebben. Hoewel hier meer onderzoek nodig is, wijst een aantal onderzoeken erop dat een tekort aan vitamine D het risico op auto-immuunziekten kan verhogen [3] [4].
"Vitamine D helpt het lichaam niet alleen om infecties te bestrijden, maar vermindert ook het risico op allergieën en auto-immuunziekten."
Feit: Vitamine D is belangrijk voor de gezondheid van je schildklier.
Het lijkt erop dat vitamine D een rol kan spelen bij het gezond houden van je schildklier. Veel onderzoeken wijzen uit dat mensen met hypothyreoïdie lage vitamine D-spiegels hebben.
Bij hypothyreoïdie kan het lichaam niet genoeg schildklierhormonen aanmaken die je lichaam nodig heeft om verschillende belangrijke functies te regelen, zoals groei, voortplanting, lichaamstemperatuur, hartslag en stofwisseling. Eén van de meest voorkomende oorzaken van hypothyreoïdie is Hashimoto's Thyreoïditis, een auto-immuunziekte waarbij je afweercellen het schildklierweefsel aanvallen en vernietigen. Vitamine D blijkt nuttig te zijn bij deze aandoening omdat het abnormale immuunreacties kan voorkomen door bepaalde immuuncellen die relevant zijn voor auto-immuniteit te reguleren.
Vitamine D is ook nodig voor de omzetting van het inactieve T4 hormoon in een actiever T3 hormoon dat je cellen gebruiken. Je hebt ook zink, selenium, B-vitamines, magnesium, ijzer en gezonde vetten nodig voor een goede omzetting van T4 naar T3. Deze omzetting kan gemakkelijk verkeerd gaan door factoren zoals een slechte darmgezondheid, chronische stress, verhoogd cortisol en voedingstekorten.
"Vitamine D3 helpt de schildklier om goed te functioneren en kan ook helpen bij Hashimoto's Thyroiditis, wat een auto-immuunaandoening is."
Feit: Vitamine D ondersteunt de gezondheid van de ogen
Vitamine D is belangrijk voor de gezondheid van je ogen en de ontstekingsremmende eigenschappen kunnen helpen bij aandoeningen zoals leeftijdsgebonden maculadegeneratie, droge ogen, bijziendheid en diabetische retinopathie. [5-11]
Dit onderzoek toonde aan dat vitamine D-supplementen ontstekingen verminderen en de symptomen van droge-ogensyndroom verbeteren. Het stimuleert ook de traanafscheiding, wat de ogen vochtig houdt en het risico op infecties vermindert. [12]
"Vitamine D3 is een cruciale voedingsstof voor de gezondheid van de ogen, omdat het ontstekingen vermindert, de traanfunctie verbetert en het risico op maculadegeneratie, droge ogen en diabetische retinopathie kan verminderen."
Feit: Vitamine D ondersteunt een gezonde zwangerschap
Gezonde vitamine D-spiegels bij zwangere vrouwen betekenen een lager risico op pre-eclampsie, zwangerschapsdiabetes en vroeggeboorte. Onvoldoende vitamine D-spiegels kunnen de bloedsuikerspiegel tijdens de zwangerschap uit balans brengen. Hoge bloeddruk en hoge suikerspiegel verhogen ook de kans op een keizersnede. Het nemen van vitamine D-supplementen kan helpen bij het verbeteren van de insuline- en bloedsuikerspiegel bij zwangere vrouwen. [13-15]
Lage niveaus kunnen ook de gezondheid van je baby aantasten en het risico op een laag geboortegewicht, slechte botgezondheid, obesitas, allergieën, astma, slechte luchtwegen en een piepende ademhaling verhogen.
"Vitamine D3 ondersteunt een gezonde zwangerschap en maakt gezonde resultaten mogelijk bij zowel de moeder als het ongeboren kind. Een tekort aan vitamine D kan het risico op verschillende zwangerschap gerelateerde complicaties verhogen, zoals zwangerschapsvergiftiging, zwangerschapsdiabetes en vroeggeboorte. Het heeft ook invloed op de gezondheid van een pasgeborene."
Vitamine D3 biedt mogelijk meer voordelen voor de gezondheid
Op basis van nieuwe onderzoeken kun je zeggen dat een tekort aan vitamine D een belangrijke risicofactor is voor het ontwikkelen van hartproblemen. Lage niveaus worden bijvoorbeeld in verband gebracht met een verhoogd risico op een hartaanval, beroerte, congestief hartfalen en aandoeningen aan de perifere slagaders. Daarnaast kan het ook het risico op hoge bloeddruk en diabetes verhogen en deze aandoeningen zijn bijzonder schadelijk voor de gezondheid van je hart. Studies tonen aan dat vitamine D3 ontstekingen in de slagaders vermindert, de gezondheid van de bloedvaten verbetert en de bloedsuikerspiegel reguleert. [16-18]
Daarnaast is er indrukwekkend bewijs dat vitamine D ook de functies van bètacellen en de insulinegevoeligheid kan verbeteren bij mensen met een hoog risico op het ontwikkelen van diabetes en ook bij mensen bij wie onlangs diabetes type 2 is vastgesteld. [19]
De gezondheidsvoordelen van vitamine D3 gaan verder dan alleen botten en spieren. Het is belangrijk om te begrijpen hoe je je vitamine D-spiegels veilig en effectief kunt verbeteren, en welke factoren je risico op een vitamine D-tekort kunnen verhogen, waardoor verschillende gezondheidsproblemen kunnen ontstaan. Het goede nieuws is dat je dit tekort gemakkelijk kunt omkeren en gezonde niveaus kunt behouden door het gebruik van vitamine D3 supplementen van hoge kwaliteit, oordeelkundige blootstelling aan de zon en tot op zekere hoogte voeding te combineren.
Informatie op onze websites, in onze blogs en in onze e-mails wordt alleen voor informatieve doeleinden verstrekt en is niet geëvalueerd door de EMA, EFSA of FDA. De informatie is niet bedoeld ter vervanging van medisch advies van uw arts of apotheker en is niet bedoeld voor het diagnosticeren, behandelen, genezen of voorkomen van ziekten. Onze producten zijn bedoeld voor volwassenen van 18 jaar en ouder. Hoewel is aangetoond dat de vitaminen en supplementen die hier worden genoemd verschillende voordelen voor de gezondheid hebben, is het belangrijk om te onthouden dat supplementen en veranderingen in het dieet moeten worden beschouwd als onderdeel van een algemeen gezondheidsplan en niet als vervanging van professionele medische behandeling. Alleen een gekwalificeerde arts kan persoonlijk advies en behandelingsplannen geven op basis van uw individuele gezondheidsbehoeften en medische voorgeschiedenis, en u moet advies vragen aan uw arts voordat u product(en) gebruikt als u zwanger bent of borstvoeding geeft.
Blog posts
,
door SANUSq Health
Wat zijn geneeskrachtige kruiden?
Culturen over de hele wereld gebruiken al sinds de oudheid kruiden en specerijen om de smaak en het aroma van hun maaltijden te verbeteren en...
,
door SANUSq Health
Wat is Liposomale Vitamine C?
Vitamine C is een van de populairste supplementen, vooral bekend om zijn rol bij het verbeteren van de immuniteit. Maar deze krachtige antioxidant biedt nog...
